
Korony
Mianem korony klinicznej określa się część naturalnego zęba, która wystaje z dziąsła. Jeżeli jej fragment zostanie zniszczony przez próchnicę bądź uszkodzony w inny sposób, ubytek można odbudować za pomocą wypełnienia lub korony. W zależności od zastosowanych materiałów rozróżniamy następujące rodzaje koron:
Korony lane wykonywane są w całości z metalu. Korony w kolorze srebrnym mogą być wykonywane ze stopów palladu lub tytanu (metale nieszlachetne). Korony w kolorze złotym powstają ze stopów z większą lub mniejszą domieszką złota.
Korony licowane wykonuje się na bazie cienkiej metalowej czapeczki, która pokrywana jest materiałem złożonym lub porcelaną w kolorze zbliżonym do naturalnej barwy zębów pacjenta.
Korony pochewkowe (ang. jacket crown) mają kolor zbliżony do naturalnego koloru zębów. Nie mają metalowego szkieletu – są w całości wykonane z materiału o strukturze polimeru lub z porcelany.
Korony częściowe zgodnie ze swoją nazwą odbudowują tylko część zęba. Ze względu na ich zasięg wyróżniamy korony połówkowe i korony trzyćwierciowe. Mogą być wytwarzane z metalu, porcelany lub materiałów złożonych. Granica pomiędzy wkładem koronowym (inlay)/ nakładem (onlay) a koroną częściową jest płynna.
Ponadto korony można podzielić ze względu na konstrukcję (np. korony sztyftowe, korony teleskopowe).
Wskazania do zastosowania koron
Korony stosuje się w celu odtworzenia zęba w przypadku znacznej utraty tkanek twardych na skutek próchnicy lub urazu, albo w przypadku silnych przebarwień zębów. Przyczynami przebarwień mogą być: przyjmowanie antybiotyków (tetracyklin) w okresie tworzenia się zębów, przyjmowanie zbyt dużych ilości fluorków (fluoroza), martwica lub usunięcie miazgi zęba, związane z urazem lub leczeniem kanałowym.
Wskazanie do stosowania koron może także stanowić niedorozwój szkliwa i zaburzenia kształtu zębów. W przypadku niedorozwoju szkliwa dochodzi do zaburzeń procesów jego wytwarzania. Powierzchnia zęba pokryta jest licznymi rowkami. Z czasem w tych zagłębieniach odkładają się barwniki pochodzące z pożywienia, co prowadzi do powstania przebarwień. W przypadku przebarwień i niedorozwoju szkliwa metodą alternatywą dla koron jest wybielanie (bleaching) lub zastosowanie licówek (cienkich porcelanowych łusek pokrywających zęby).
Do zaburzeń kształtu zębów dochodzi w okresie ich tworzenia na skutek chorób ogólnych (np. krzywica, kiła). Mogą one także stanowić wadę wrodzoną (dziedziczną).
Inne, rzadziej spotykane wskazania do zastosowania koron to:
- zamknięcie diastemy przez poszerzenie koron zębów siecznych ograniczających szparę,
- nieprawidłowe ustawienie zębów,
- poza odtwarzaniem pojedynczych zębów korony wykorzystuje się jako zakotwiczenie mostów i jako punkty zaczepienia w uzupełnieniu częściowych braków w uzębieniu.